PORADA
Wiosenna sałatka w słoiku – 5 przepisów
Co jest zdrowsze: delikatne masło czy aromatyczna oliwa?
Wokół różnych rodzajów tłuszczów krąży sporo mitów, niedopowiedzeń i półprawd. Przypisuje im się, często niesłusznie, choroby serca, miażdżycę lub nadwagę. Wiele osób decyduje się nawet wyeliminować ze swej diety owiany złą sławą tłuszcz. Tymczasem wielu dietetyków jest zdania, że są one niezbędnym składnikiem diety i szkodliwsze od nich są węglowodany. Dziś bierzemy pod lupę obecne niemal w każdym domu masło i oliwę – są naszym wrogiem czy sprzymierzeńcem? Sprawdźmy!
Bułka z masłem
Masło, czyli produkt odzwierzęcy
Masło jest produktem naturalnym, które powstaje ze śmietany mleka krowiego. Mowa oczywiście o prawdziwym maśle, zawierającym około 82% tłuszczu. Zawiera zatem naturalne zwierzęce białko, które sprawia, że podczas smażenia na maśle łatwo je przypalić. Stąd do obróbki produktów na patelni w wysokich temperaturach zalecane jest masło klarowane, czyli pozbawione białka.
Czym jest prawdziwe masło?
Nazwa masło jest zastrzeżona dla produktów bez domieszek tłuszczów roślinnych o określonej zawartości tłuszczu mlecznego (80%-90% dla masła (nie więcej niż 16% wody i 2% suchej beztłuszczowej masy mleka), 60%-62% dla masła o zawartości 3/4 tłuszczu, 39%-41% dla masła półtłustego).Cenne składniki masła
Masło zawiera sporo witaminy A, której zawdzięczamy m.in. dobry wzrok. Wpływa również na przebieg procesów wzrostowych, dlatego jest niezbędnym składnikiem diety najmłodszych.
Masło dostarcza nam także witaminę D – wszyscy wiemy, że zdrowe zęby i mocne kości to właśnie jej zasługa. Z kolei dzięki zawartość witaminy E masło pozwala opóźnić zachodzące w naszym organizmie procesy starzenia.
Niepowtarzalny smak!
Poza tymi wszystkimi składnikami masło ma również wyśmienity smak. Dodane do ciasta, sprawia, że staje się kruche i smaczne, zaś jajecznica na maśle to... no, cóż, po prostu niebo w gębie! Masło jest też niezastąpionym składnikiem wyśmienitego sosu holenderskiego oraz domowych kanapek. Chrupiąca kajzerka z odrobiną świeżego masła – któż z nas by odmówił?
Wpływa masła na nasze zdrowie
Czy więc maślana kostka kryje w sobie w ogóle jakieś wady? Niestety tak. Ze względu na dużą zawartość tłuszczów nasyconych masło jest bardzo kaloryczne i bogate w cholesterol. Podobnie jak inne tłuszcze pochodzenia zwierzęcego: sery, smalec, mleko, masło jest jednak cennym źródłem energii dla organizmu. Poza tym tłuszcze te chronią narządy wewnętrzne przed uszkodzeniami. Najnowsze wyniki badań pokazują natomiast, że nasycone kwasy tłuszczowe nie przyczyniają się do zwiększania ryzyka zawału serca i udaru mózgu, jak się powszechnie sądzi.
Masło tylko "na surowo"
Należy jednak pamiętać, że masło nie nadaje się do smażenia (chyba, że jest klarowane)!
Oliwa sprawiedliwa?
Oliwa stara (prawie) jak świat
Oliwę z oliwek wyciskano z drzewa oliwkowego już wiele wieków temu - oliwę wytwarzali starożytni Grecy, a po nich Rzymianie i średniowieczni mnisi w europejskich klasztorach... Co ciekawe, drzewo oliwne dożywa nawet 2000 lat, dlatego dzisiaj spożywana oliwa to ta sama, którą pozyskiwano przed wieloma latami! Inna ciekawosta jest taka, że drzewko oliwne kwitnie przez cały rok i wydaje owoce aż do końca życia.
Oliwne żniwa
Oliwkowe żniwa odbywają się jesienią. Oliwki razem z pestkami są miażdżone i wytłacza się z nich sok. Po odwirowaniu wody i przefiltrowaniu powstaje czysta oliwa z oliwek. 500 kg oliwek daje ok. 57 litrów oliwy.Oliwa pełna zdrowia
Ten śródziemnomorski rarytas doczekał się zaszczytnego miejsca także w polskiej kuchni. Czy słusznie? Oliwa z oliwek bogata jest w witaminy A, D, E oraz K. Wpływa więc korzystnie na kondycję naszej skóry, kości i zębów. Działa również przeciwzapalnie, często okazuje się też pomocna w starciu z alergią. Jest znakomitym dodatkiem do sałatek, sosów oraz marynat. Nadaje się także do smażenia, choć lepiej używać do tego oliwy gorszej jakości, aby nie marnować składników odżywczych.
A jaki rodzaj oliwy wybrać? To wcale nie takie proste!
Kupuj oliwę posiadającą oznaczenie extra virgin – jest najzdrowsza!
Czy dopatrzymy się w niej zatem jakichkolwiek minusów? Jak każdy tłuszcz, również ona szkodzi w nadmiarze. Poza tym, musimy być bardzo ostrożni przy jej wyborze – najwięcej korzyści dla zdrowia i kubków smakowych znajdziemy w niefiltrowanej oliwie z pierwszego tłoczenia.
| Rodzaj oliwy | Charakterystyka |
|---|---|
Rodzaj oliwyOLIWA EXTRA VIRGIN | CharakterystykaJest to produkt najwyższej jakości - uzyskiwana z pierwszego tłoczenia na zimno, jest tłuszczem całkowicie naturalnym, bez jakichkolwiek dodatków, ma zielonkawy kolor i jest gęsta. Można też stosować ją jako dodatek do sałatek, ale najlepiej na surowo. Poziom kwasowości oliwy z oliwek extra virgin nie wynosi więcej niż 0,08 procenta. |
Rodzaj oliwy | CharakterystykaOliwa typu virgin również jest produktem z pierwszego tłoczenia, jednak jej poziom kwasowości wynosi więcej niż 0,08 procenta, ale mniej niż 2 procent. Sprawdza się podczas smażenia, gotowania, jako dodatek do sałatek. |
Rodzaj oliwyOLIWA LAMPANTE | CharakterystykaTen rodzaj oliwy z oliwek poddawany jest rafinacji, czyli ogrzewaniu. Ogrzewanie oliwy sprawia, że traci ona smak, zapach, polifenole i witaminy, dlatego następnie jest mieszana w odpowiednich proporcjach z oliwą virgin lub extra virgin. |
Rodzaj oliwyOLIWA Z WYTŁOCZYN OLIWNYCH | CharakterystykaDo tego typu zaliczamy oliwę sansa (nazwa włoska) i pomace (nazwa angielska). To produkty najniżej jakości, otrzymywane z pozostałości po procesie tłoczenia. Dodaje się do nich rozpuszczalniki chemiczne, co sprawia, że w produkcie zostaje niewiele samej oliwy. Oliwa z wytłoczyn oliwnych poddawana jest rafinacji, która czyni ją zdatną do spożycia. |
Jak przechowywać masło a jak oliwę?
Masło
Wbrew powszechnej opinii lodówka nie jest jedynym miejscem, gdzie możemy je przechowywać. Trzymanie go w temperaturze pokojowej nie jest niebezpieczne – zawiera jedynie kilkanaście procent wody, nie jest więc środowiskiem, które sprzyjałoby rozwojowi bakterii. Dopilnujmy jednak, by znalazło się w czystym pojemniku z przykryciem. Najlepszym rozwiązaniem są dobrze nam znane maselniczki, które będą nie tylko funkcjonalnym elementem wyposażenia, ale również ozdobą kuchni. Zastanówmy się więc, która będzie najlepsza.
Oliwa
Oliwę powinniśmy przechowywać z dala od światła, w chłodnym miejscu. Unikajmy jednak lodówki, gdyż zbyt niska temperatura może powodować jej krzepnięcie. Możemy trzymać ją w oryginalnym opakowaniu bądź przelać do specjalnego dozownika. Zdecydowanie bardziej polecamy tę drugą opcję – dozownik jest poręczny, będzie też świetną ozdobą pięknie zastawionego stołu. Jego wygląd dopasujmy do wystroju kuchni lub jadalni. Do wyboru mamy m.in. dozowniki ceramiczne, szklane oraz z elementami stalowymi. Umieśćmy w nich ulubione zioła i przyprawy, a oliwa zyska niepowtarzalny aromat. Świetnym rozwiązaniem są oryginalne dozowniki 2w1 – do oliwy i octu. Dzięki nim za jednym zamachem doprawimy np. ulubioną sałatkę.
Za i przeciw - oliwa czy masło?
Zalety i wady masła
Zalety:
- Zawiera dobroczynne witaminy A, D i E,
- Dodaje energii i chroni narządy wewnętrzne,
- Pysznie smakuje i jest dodatekim do wielu dań!
Wady:
- Zawiera dużo tłuszczów nasyconych i podwyższa cholesterol,
- Nie można na nim smażyć - chyba że jest klarowane,
- Jełczeje, dlatego należy je odpowiednio przechowywać.
Zalety i wady oliwy
Zalety:
- Zawiera dobroczynne witaminy A, D, E oraz K,
- Działa przeciwzapalnie i wpływa korzystnie na kondycję skóry,
- Pysznie smakuje zarówno z bagietką, jak i w sałatce,
- Można ją łączyć z octem balsamicznym w celu stworzenia sosów.
Wady:
- Istnieje kilka jej rodzajów, dlatego należy wybierać jej rodzaj z głową.
Liczy się jakość!
Zarówno masło, jak i oliwa są niezbędnymi składnikami zdrowej, zbilansowanej diety. Pamiętajmy jednak, by sięgać wyłącznie po produkty wysokiej jakości. Spożywane w racjonalnych ilościach, mają korzystny wpływ na nasze zdrowie, wygląd i samopoczucie.
Niespokojna dusza, która odnajduje równowagę w kuchni. Kocha gotować i odkrywać nowe smaki. Uwielbia nieustannie zmieniać wystrój swojego mieszkania i wyszukiwać gadżety i akcesoria ułatwiające życie.